Hadaba taasi miyey dhacdaa somaliland? jawaabta adigaa leh akhriste.
Duruufaha loogu kordhiyo masuuliyiinta qaranka xilalka ma yihiin duruufo aan Aadamuhu waxba ka qaban karayn oo wakhtigu keenay?.
Sharciga umadu waxa ay u dhigataa in ay ku kala socoto, sharcigii hadii aanu cid uu xakamaynayaa jirin maxaa xal ah?
Dastuurka qaranka jamhuuriyada somaliland dhigatay waa dastuur Hadii sidiisa loogu dhaqmayo uu dalkani mahadin lahaa, Awoodaha dastuurku siiyey sadexda dhadhaar ee dawladnimada waa golaha sharci dajinta,Golaha fulinta iyo Garsoorka e waa in ay is miisamaan oo midiba midka kale wada shaqayn buuxda la leedahay iyada oo awoodahooga iyo shaqada ay qaranka u hayaan ku cadahay dastuurka.
Maxkamada sare oo ah hayada ugu saraysa garsoorka qaranka mid ka mid ah awoodaha dastuurku siiyey waa ilaalinta dastuurka iyo shuruucda dalka, waxaa Maanta somaliland naafeeyayna waa ku tumasho sharci iyo fulin la’aanta shuruucda dalka.
Hadaba labada Gole ee kale ee qaranku waa sharci dajin iyo fulin oo ah golena in uu soo saaro shuruucdii uu qaranku ku shaqayn lahaa golaha kalen a fuliyo, Hadii ay umadii u heshiiyeen golayaasha fulinta(xukuumada) iyo Golaha sharci dajinta oo ah G.wakiilada iyo Golaha Guurtidu miyaanay qaran jab ahayn.
Umadaha aduunka inagula nooli way ixtiraamaan Waxa ay dhigteen oo in badan ayeynu aragnaa masuul iska casilay xilkii markii uga soo bixi waayey sidii ay ahayd, cidi may eryin ee wuxuu ka xishooday oo uu ixtiraamay waxii dalkiisa u yaalay.
Nidaamka noocan ah intee in leeg ayeynu ku sii jiri karnaa muwaadin hadii xildhibaankii aynu dooranay mudo 5sano ah uu ka dhigtay 15sano in uu kursiga fadhiyo. Madaxweynihii aad dooratay mudo 5sano ah marka ay ugu yar tahay uu laba jeer korodhsado oo uu fadhiyo mudo 8sano ah, masuuliyadaasi yey saaran tahay hadii ay sharcigii ka soo bixi waayeen duruufo culus oo aan aadame wax ka qaban Karin oo xilalka lagu korodhsadaana aanay iman.
Golaha wakiilada waxa la kordhiyey 3goor oo laba jeer oo min labo sano ah iyo markan ugu dambaysay oo iyaduna aan mudaysnayn wali.
Waxa inagu soo socota in doorashada madaxtooyada dib loo dhigi doono oo loo kordhin doono madaxweynaha marka la eego mudada kooban EE ka hadhay iyo diyaargaraw la’aanta doorasho ee dalka ka muuqata.
Isku soo wada duuboo hagrasho iyo khiyaamo ay keentay xilgudasho la’aan Ayaa halkaa ina dhigtay iyo shacbiga oo ka oo aan usoo jeedin in ay dalkooda iyo masiirkooda ka daba tagaan maadaama oo kuwii ay aamineen ee ay doorteenba sharciyadii iyo masuuliyadii ku tagrifaleen.
Wakhtiga iyo masuuliyadu waa laba arin oo diinteenuna aad u adkaysay shurucda dalkuna aad uga hadleen dadkii ilaashan lahaa aanay dhaadanaynba wali.
Dareenkaasi aniga mohamed ahaan wuxuu igu dhaliyey in aan tiriyo ama qaab maanseed ku cabiro aragtidayda anigoo la hadlaya dadweynaha:-
Sheekh nin aad u haysato oo hadana shiilaya shicibkiisii)
shay shay waxii aan isugu geeyay baa noqday
shaadh ninkii xidhaaba ku shaqeyso leeyahay
Shamareer inoogu filan shaabadaha lala wareegayo
Sharaftu maaha shilinka ka haysta loo shaqeeyaye
Sharcigoo shaqeeyaa lagu kala shar beelaaye
Shirkadaa ku shaqaysata shaadirkii qarankena
Sheekh nin aad u haysato oo hadana shiilaya shicibkiisa
Sheer waxay noqdeen intii shaadhka umadu siisay
Shacbiga loo shaqeyana ha iga hadho shucaybow e
Shalay waxii la inoo sheegaya hadana la inagu shubayaaye
Shimbirayahoow heesa ayay maraysaa shaqadeeniiye
Shay qudha uun iswaydiiyoo shilku Waa shirbeelede
Shuraako shaadh qabiil xidhan baa shufbeelisay umadiiye
Shuguxshugux ka ilbaxi waynay shacbigaygowe
Shil aynu sababtiisa leenahay baa keenay shekada e
Shibta aynu nidhi baa la moodayaa shay saxa e
Shaqo cidi inooguma maqnee shekada ilooba
Shiishkiisu ninkii u ahaa u shaqee umadaada
Shirbaa looga galay in la shaasheeyo wuxu sheegayo
Sheelo ayaa lagu xidhay uu ku shuf beelaayo
Shuushoow bax intay nidhaa aynu shaydaanka iska naaro oo
Shuqulada iblayska ee sharka abuura ka shareero dadkeena
Shareecada oo aynu raacnaa lagu shil beelaaye
Shakuurkaa inagaga filaan markaa shirqool dhamaantiiye
Mohamed Dhimbiil
Jaantuskan hoose waa qaar ka mid ah marxaladihii goleyaasha wakiilada somaliland soo mareen 1960-2005 oo aynu kaga soo gudubnay marxalado adag markii la isku xilqaamay in la raadiyo xal lagaga gudbo marxalado badan oo adkaa
