Hargeysa (Hargeisa Press)- Waxaa magaalada Hargeysa, shalay heshiis isbahaysi siyaasadeed oo ay yeelan doonaan ku kala saxeexday Xisbiga mucaaradka ah ee Waddani iyo Urur Siyaasadeedka Kaah.
Heshiiskan oo Guddoomiyeyaasha Kaah iyo Waddani, Maxamuud Xaashi Cabdi iyo Xirsi Cali Xaaji Xasan iyo Murrashaxa Xisbiga Waddani Cabdiraxmaan Cirro kala saxeexdeen, ayaa nuxurkiisu ahaa sidii ay u yeelan lahaayeen iskaashi iyo isbahaysi dhinaca doorashooyinka ah.
Madasha heshiiskan lagu gaadhay, ayaa waxay labada dhinac ku balan qaadeen in ay si wadajir ah uga shaqaynayaan sidii Somaliland uu uga dhici lahaa isbeddel siyaasaddeed, oo ay ugu yeedheen “mid badbaado u ah Somaliland”.
Dadka ka faallooda siyaasadda Somaliland, ayaa qaba in doorashada November ay tahay mid ka mida doorashooyinkii ugu adkaa dhanka loolanka.
Maxay yihiin qoddobada ay ku heshiiyeen Waddani iyo Kaah
Hoggaanka Xisbiga Waddani iyo Urur-siyaasadeedka Kaah, waxa ay qalinka ku duugeen heshiis iskaashi siyaasaddeed ah oo ka koobnaa seddex iyo toban qodob.
Qodobka heshiiska ugu muhiimsan ee la saxeeday waa in ururka Kaah ay “taageerayaashiisu u codeeyaan doorashada soo socota murashaxa madaxeyne ee xisbiga Waddani Cabdirixmaan Maxamed Cabdilaahi Cirro”.
Halka urur siyaasadeedka Kaah uu isna wax ka heli doono xukuumada uu soo dhisi doono Xisbiga Waddani “haddii ay doorashada ku guulaystaan”.
Waxaa kale oo labada dhinac ay ku heshiiyeen in dib loo furo dastuurka Somaliland, si dib u eegis loogu sameeyo hannaanka Saami qaybsiga iyo in xalka Gobolka Sool loo maro nabad iyo wadahadal.
Maxaa xilligan keenay isbahaysigan
Heshiiska iskaashi ee Waddani iyo Kaah, waxa uu ku soo beegmay, iyada oo 100 maalmood ka hadhsan tahay doorashooyinka Madaxtooyada iyo Ururrada ee Somaliland.
Dr. Axmed Faarax Iidle (Axmed Saki), oo ah Cilmi baadhe iyo Barre ka tirsan Jaamacadda Hargeysa, ayaa tilmaamay in sababta ay wakhtigan ugu soo beegeen heshiiskan ay tahay, “madaama doorashadu kaabiga u saaran tahay in cadaadis siyaasadeed ay saaran Xisbiga talada haya”.
“Waxaad moodaa in Xisbiga Waddani isticmaalayo xeelad kasta oo uu ku doonayo inuu ku hanto talada Somaliland, waana tan keenaysa in xilligan uu isbahaysi la samaysto Ururka Kaah, oo ah mid miisaan leh” ayuu yidhi Dr. Axmed-saki Faarax oo u warramayey BBC-da.
Qorshaha ay shalay ku gaadheen heshiiska labada dhinac ayay sheegen inay soo socotay muddo sanad ku dhow.
Heshiiskan muxuu ka beddeli karaa dheelitirnaanta siyaasadda iyo doorashooyinka
Dr Axmed Saki, ayaa sheegay in heshiiskan uu aragtiyo cusub ku soo kordhinayo saaxadda Siyaasaddeed ee Somaliland.
“In Urur iyo Xisbi tartan ka dhexeeyo in ay isbahaysi samaystaan waa arrin ku cusub Siyaasadda Somaliland.”ayuu intaas raaciyay.
Wuxuu intaa raaciyay in isbahaysigan uu culays ku noqon karo Xisbiga talada haya ee Kulmiye kaas oo Somaliland hoggaaminayay afar iyo tobankii sano ee la soo dhaafay.
Xisbiga Waddani, ayaa laftiisu doorashadan u tartami doonna sidii ku sii xejisan lahaa Xisbinimadiisa, sidaas oo kale ururka Kaah ayaa isaguna doonaya inuu ka gudbo dayrka ururnimo oo uu ka mid noqdo saddexda ugu danbayn noqda Xisbi buuxa.
Hase ahaatee, Dr. Axmed Saki, oo ah falanqeeye si dhow ula socda siyaasadda Somaliland ayaa qaba in ururka Kaah iyo hoggaankiisu ay qaateen ‘khamaar Siyaasaddeeed’.
“Waxaa walaac badan ka taagan yahay, haddii taageerayaasha Waddani goostaan in keliya ay soo saaraan Xisbiga Waddani, isla markaana murrashaxiisa u codeeyaan, markaa waxaad moodaa in Ururka Kaah ciyaaray khamaar siyaasaddeed oo ah in ay lumiyeen dad xagga Xukuumadda ah iyo kuwa kale oo mucaarad ah, iskuna koobeen oo keliya taageerayaashooda iyo kuwa Waddani.”ayuu yidhi Dr Axmed Saki.
Waa markii labaad ee sidan oo kale ay Xisbi iyo Urur siyasaadeed heshiis isbahaysi iyo wadashaqayn kala saxeexdaan.
Sanadkii 2010-kii Xisbiga tallada haya ee Kulmiye oo xilligaas ahaa mucaarad, ayaa heshiis isbahaysi ah la galay ururkii la odhan jiray Qaran kaas oo markii dambe ku biiray Kulmiye oo ay isku meel doorashada ka galeeen.
Somaliland, ayaa waxaa ay ka mid tahay dalalka gobolka Bariga Afrika ee dadku codkooda ku soo doortaaan kuwa iyaga hoggaaminaya, iyadoona wadamada caalamku si weyn u boggaadiyeen dimuqraadiyadda, nabada iyo doorashooyinka ka tisqaaday Somaliland.