Hargeysa (Hargeisa Press) – Waxaa magaalada Hargeysa ee caasimadda Somaliland, caawa lagu soo gaba-gabeeyay Bandhigga 14aad ee caalamiga ah ee Buugaagta Hargeysa, kaasi oo ay sannad kasta bisha 7-aad soo qaban-qaabiso Xarunta dhaqanka ee Hargeysa.
Bandhigga carwada Buugaagta Hargeysa oo socday muddo lix maalmood ah, ayaa waxaa sanadkan bandhiga marti ku ahaa dalka Itoobiya, iyadoona halku dhaga sanadkuna ahaa “jaarnimo”.
Bandhigan buugaagta, ayaa waxaa ka qayb galay masuuliyiin ka tirsan xukuumadda Somaliland, madax ka socotay dalalka jaarka ah ee Jabuuti, Itoobiya, Kenya, madax kale oo caalamka ah, safiirka midowga Yurub, wakiilka Ingiriiska ee Somaliland, ganacsato, shirkado iyo bahda qoraalka iyo akhriska.
Bandhigan, ayaa intii uu socday waxaa lagu soo bandhigay, laguna falanqeeyay Buugaag laga qoray Abwaanno magac ku leh dhulka Soomaalida, kuwaasi oo khuburro soo dersay ay ka warrameen doorkii Abwaannadu ugu jireen Bulshadooda Soomaaliyeed iyo siday Suugaantooda ugu salka lahayd Nolosha Aadamaha.
Sidoo kale, waxaa Bandhigga carwada lagu soo bandhigay doodo ka mid ah ‘Sida looga faa’idaysan karo Xoolaha nool iyo Dhaqannada Shucuubta ku nool Somaliland iyo Itoobiya & xidhiidhka soo jireenka ah ee labada Ummadooda’ kuwaasi oo lagu tilmaamay kuwo heerkoodu sarreeyo.
Doodahan oo ay ka qayb-galeen khuburro arrimahaa ku xeel-dheer, ayaa waxa lagu Lafo-guray siyaalaha loo horumarin karo ka faa’daysiga Xoolaha, iyadoo la isla soo qaaday sifooyin badan oo ku habboon Horumarintooda, sida bedbaadada deegaanka, Maal-gelinta Xoolo-dhaqatada iyo ka War qabka caafimaadka xoolaha.
Maayirrada Magaalooyinka Somaliland qaarkood, ayaa bandhigga carwada ku soo bandhigay qorsheyaashooda horumarineed ee Magaalooyinka dalka.
Sidoo kale, waxa dood laga yeeshay qorsheyaasha Magaalaynta ee Geeska Afrika, waxaana diirradda lagu saaray hababka ugu muhiimsan ee loo raaci karo arrintaasi.
Doodaha waxaa sidoo kale ku jiray mid khuseeya Haweenka, Lamaanaha iyo saamaynta dagaallada Geeska Afrika, waxaana ka faallooday khuburro ku xeel-dheer arrimahaas oo Gobolka iyo dalalka Gobolka ka socda.
Doodahan oo intii ay socdeen Dadweynihii ka qayb-galay ay khuburrada su’aalo ka waydiinayeen isla-markaana looga jawaabayay, ayaan ku koobnayn intaas oo keliya, balse waxa barbar socday qaybo Madadaalo ah, waxaana Fanaaniin waaweyni halkaa ka qaadeen heeso Qaraam ah oo Dadku ku nasanayeen.
Guddoomiyaha Xarunta Dhaqanka Hargeysa ahna aasaasaha Bandhigga Caalamiga ah ee Buugaagta Hargeysa Jaamac Muuse Jaamac oo hadal mahadnaq u badan ka jeediyey munaasibadda Xidhitaanka bandhigga, ayaa u mahad-celiyey Dadka ka qayb-galay ee gudaha iyo dalka dibaddiisa uga yimi bandhigga iyo cid kasta oo qayb laxaad leh ka qaadatay oo Ciidamada ammaanku ku jiraan.
Jaamac Muuse Biixi waxa uu si gaar ah mahad-celiyey Saxaafadda Somaliland guud ahaan oo uu husay inay si hagar la’aan ah baahiyeen wararka iyo barnaamijyada Bandhigga muddadii todobaadka ahaa ee uu socday.
“Waxaan doonayaa inaan u mahad-naqo ciidamada Qaranka Jamhuuriyadda Somaliland iyo Ciidamada amniga oo magaaladan oo cidhiidhi ah oo dadkoo imanaya oo xaruntu qaadaysaa ay saddex laab ka badan yihiin haddana inoo saamaxay saamaxay inaynu si nabad ah ku soo galno, si nabad ah ku baxno oo si basar leh gawaadhideenna loo hago.
Waxaan u mahad-celinayaa dhalinyarada gobollada Somaliland ka timi ee lixda cisho halkan nala joogay ee sababta ay u joogeen ahayd inay shaqeeyaan oo wax bartaan oo Deris-wanaagga ay dib ugula noqdaan meelihii ay ka yimaaddeen.
Waxaan u mahad-celinayaa macalimiintii dunida daafaheeda uga timi inay wax baraan oo waxbarashada rasmi ah ee wakhtiga kooban ku baxday laakiin aadka u koobnayd halkan inagula wadaagay,” Sidaas ayuu yidhi Jaamac Muuse Jaamac, isagoo intaas ku daray, “Jaamac Muuse Jaamac waxa uu sheegay in bandhigga 14aad ee Buugaagta Hargeysa kaga duwan yihiin kuwii sannadihii hore iyadoo qabsoomiddiisa iyo dhaqaalaha ku baxay dalka gudihiisa ku kooban yahay, waxaanu si gaar ah ugu mahad-celiyey shirkadda Daallo Airlines oo uu sheegay inay doorka ugu weyn ku lahayd qabsoomidda bandhigga 14aad ee Buugaagta Hargeysa.
“Bandhigga Buugaagta Hargeysa haddan is-yidhaahdo cidda suurto-galisay u mahad-naq habeen dhan bay innaga qaadanaysaa, laakiin waxaan doonayaa inaan caawa idinla wadaago Bandhigga Caalamiga ah ee buugaagta Hargeysa gaar ahaan kan 2021 inuu yahay mid Somaliland gudaheeda ku eg oo ku qabsoomay xoog ay reer Somaliland isu geeyeen. Sidaa daraadeed, dadkii is-garab taagay ee kaga dhabeeyey inay hirgasho ee xooggooda, maskaxdooda iyo maalkooda ku deeqay baan doonayaa inaan u mahad-celiyo. Hore waynu u sheegnay ciddii taageertay bandhiggan, Laakiin hal qof baan doonayaa inaan gaar ugu mahad-celiyo – Maxamed Yaasiin Colaad iyo Daallo Airlines, waxaan doonayaa inaan si gaar ah ugu mahad-celiyo,” Sidaas ayuu yidhi Jaamac Muuse Jaamac.
Isagoo hadalkiisa sii watay, waxa uu intaas ku daray oo yidhi, “Daallo Airlines, waxay go’aansatay, sidii horeba u dhacday iyadoo dalkani go’doon yahay oo dhibaato fara badan ka taagan tahay hormoodka ka noqotay inay adduunyada ku xidho oo Somaliland mar aan si kale lagu baxaynin ay noqotay shirkaddii calanka dalkan qaadday si ay umaddani dunida inteeda kale ugu xidhanto. Waxaan ku farxay in maamulka shirkaddu iyadoo aan loo tagin ay nala soo xidhiidheen oo jeclaysteen si ay isu garab-istaagaan dhammaan dhalinyaradaas iyo dadkaas ka soo qayb-galay, hadday noqoto maal iyo hadday noqo muruq, hadday noqoto feker iyo hadday noqoto talo; intaba si kalgal leh, dadnimo leh, dalnimo leh ku garab istaagay. Si gaar ahbay ii taabatay ficilka uu sameeyey Colaad iyo Daallo Airlines, runtii waxay muujieen qiimaha uu leeyahay iyo nuxurka macnaha ka dambeeya barnaamijkan”. Guddoomiye Jaamac Muuse Jaamac waxa kale oo uu mahad-celiyey Dadka ka-qayb-galka barnaamijka uga yimi dalka dibaddiisa ha ahaadaan muwaadiniin ama dad ajaanib ah oo sida uu sheegay tiradoodu kor u dhaaftay 100 qof.
“Barnaamijani wuxuu ku hirgalay fekerka, xoogga iyo caqli ay isu geeyeen dhalinyarada Somaliland meel kasta oo ay joogaan, gaar ahaan intii halkan joogtay ee ahaa Is-dirayaasha (Volunteers) iyo hawl-wadeennada Xarunta Dhaqanka ee Hargeysa oo markan kaligood barnaamijkan maamulay, ayaa doonayaa inaan u mahad-celiyo.,” Sidaas ayuu yidhi Jaamac Muuse Jaamac, isagoo sidoo kale si gaar ah ugu mahad-celiyey dadka ka-qayb-galka Bandhigga uga kala yimi waddamada deriska ah.
Waxa uu Jaamac Muuse xusay Marwo Edna Aadan iyo Abwaan Maxamed Ibraahim Warsame (Hadraawi) oo uu labadooda ku tilmaamay inay yihiin Astaanta uu leeyahay bandhigga Caalamiga ah ee Buugaagta Hargeysa isla markaana ay maskaxdooda iyo xooggooda u hureen qabsoomiddiisa.
Waxa kale oo uu mahad-naq uu jeediyey Bahda Fanka, Fanaaniinta iyo Farxasanka oo qayb laxaad leh ka qaatay Barnaamijka Bandhigga 14aad ee Carwada Buugaagta Hargeysa. Ugu dambayntii waxa uu Guddoomiyuhu ka hadlay tirada buugaagta la iibsaday muddadii toddobaadka ahayd ee Bandhiggu socday iyo magacyada saddexda buug ee ugu iibsiga badnaa muddadaas.
Guddoomiyaha Xarunta Dhaqanka Hargeysa waxa uu madasha ka sheegay in Bandhigga Buugaagta caalamiga ah Hargeysa laga iibsaday in ka badan 4,500 buug, isla markaana buuggii loogu iibsiga badnaa ee xarunta lagu soo bandhigay uu noqday Buugga ‘Hawaale Warran’ ee uu qoray Abwaan Maxamed Ibraahim Warsame (Hadraawi). Halka Buugga labaad ee tiro ahaan ugu iibsiga badnaa noqday buugga Foolaad oo laga qoray Sooyaalkii iyo Fankii Allah ha u naxariistee Maxamed Mooge Liibaan. Waxa kale oo uu guddoomiyuhu sheegay in buugga saddexaad ee ugu iibsiga badnaa noqday Buugga ‘Mahadho’ oo ay qortay Fadxiya Cabsiiye.
Munaasibadda Jimcaha caawa lagu soo xidhay bandhigga Caalamiga ah ee Buugaagta oo martisharaf tiro badan iyo boqolaal shacabka Somaliland ahi ay goobjoog ahaayeen, ayaa ku soo xidhmay kuna soo gebo-gabooway Jewi deggen.