Hargeysa (Hargeisa Press)- Waxaa maanta dalka Somaliland soo gaadhay weerar yahankankii caanka ahaa ee kubada cagta Afrika iyo xulka Nigeria Nwankwo Kanu, iyadoona si ballaadhan loogu soo dhaweeyey magaalada Hargeysa ee caasimadda Somaliland.
Ciyaartoy Kanu, ayaa waxaa garoonka diyaaradaha Hargeysa ee Cigaal ku soo dhaweeyay, Wasiir Ku-xigeenka Wasaaradda Dhallinyarada iyo Ciyaaraha Somaliland ahna ku simana Wasiirka Yuusuf Nuux Yuusuf (Tadhase) iyo oo ay Weheliyaan Wasiiro, Agaasimayaal guud, Maayarka Caasimadda, Badhasaabka Gobolka Maroodi-jeex.
Kanu, ayaa Somaliland u yimid sidii uu uga qayb geli lahaa in ay ka qayb-gelayaan munaasibadda xuska iyo weynaynta 34 guuradii ka soo wareegtay maalintii Somaliland ay si rasmi ah ugu dhawaaqday in ay dib ula soo noqotay madax-banaanideedii dawladnimo 18-kii bishii shanaad (May), sanadkii 1991-kii.
Weerar yahankan, ayaa waxaa uu u soo ciyaaray kooxaha Arsenal, Inter Milan, Ajax iyo West Bromwich Albion.
Kumuu ahaa Nwankwo Kanu
Kanu Nwankwo oo si aad ah loogu yaqaanay “Papilo,” waxa uu dunida kubadda cagta ku reebay raad aan la ilaawi karin, isaga oo boos ka kasbaday ciyaartoyga ugu fiican Afrika, waxaanu noqday halyeyga ciyaarta quruxda badan.
Nwankwo Kanu, OON, waa magac ka soo ifbaxaya taariikhda kubbadda cagta mid ka mid ah wax-soo-saarka ugu weyn ee Nigeria ee ciyaarta quruxda badan. Nwankwo Christian Nwosu Kanu waxa uu ku dhashay 1st August 1976 ee Owerri, Imo State, Nigeria, Kanu socdaalkiisa bilawga hooseeya ilaa xiddignimada kubbadda cagta ayaa caddayn u ah kartidiisa aan caadiga ahayn iyo go’aan qaadashada.
Kubbadda cagta Kanu wuxuu ka bilaabay kooxda horyaalka Nigeria Federation Works ka hor inta aanu u dhaqaaqin inuu ku biiro Iwuanyanwu Nationale. Waxay ahayd intii lagu jiray 1993kii FIFA U-17 World Championship in awoodiisa weeraryahannimo ay soo ifbaxday. Kanu ayaa door laxaad leh ka qaatay guushii Nigeria ay ka gaadheen Ghana finalkii, isagoo soo bandhigay muuqaalo weyn oo soo socda.
Qaab ciyaareedkiisa cajiibka ah ma noqon mid aan la dareemin, 1993-kii, kooxda reer Holland ee Eredivisie AFC Ajax waxay la soo wareegtay xirfadda da ‘yarta ah lacag aan la shaacin. Marxaladda ayaa loo dejiyay Kanu si uu u caddeeyo kartidiisa dhanka Yurub, mana aanu niyad jabin. Xilli ciyaareedkiisii ugu horreeyay, wuxuu dhaliyay 25 gool 54 kulan oo uu saftay, taasoo ka dhigtay ciyaaryahan muhiim u ah Ajax.
Xilligii ugu fiicnaa ee uu Ajax la joogay waxa ay ahayd 1995-tii markaas oo uu door muhiim ah ka ciyaaray guushii ay ka gaadheen kooxda Ac Milan ee tartanka Champions League isaga oo badal ku soo galay finalkii. Sannadkii xigay, Kanu waxa uu mar kale qayb ka ahaa ololihii Ajax ee Champions League, isagoo ka bilaabmay finalkii ay la ciyaareen Juventus. Waxqabadkiisii iyo guulihii uu ka soo hooyey kooxda waxa ay xoojiyeen sumcadiisa xiddig soo koraya ee kubada cagta Yurub.
1996, Inter Milan, oo ka mid ah naadiyada kubbadda cagta ee ugu caansan Talyaaniga, waxay ku heshay adeegga Kanu ku dhawaad $ 4.7 milyan. Isla sanadkaas, waxa uu kabtan u noqday xulka qaranka Nigeria oo ku guulaystay dahabka Olympic-da ee Atlanta. Labadii gool ee uu ka dhaliyay Brazil ee semi-finalka, isagoo 2–3 looga badiyay 4–3 wakhtigii dheeriga ahaa, waxaana uu magaciisa ku qoray taariikhda kubada cagta. Ka faa’iidaysiga Kanu ayaa ku mutaystay abaalmarinta ciyaartoyga sanadka ee Afrika ee sharafta leh sanadkaas cajiibka ah.
Inkasta oo uu la kulmay cillad daran oo wadnaha ah oo khatar ku ah xirfaddiisa, Kanu wuxuu muujiyay adkeysi cajiib ah waxaana lagu sameeyay qaliin lagu guuleystay oo lagu beddelayo valve aortic. Muddadani waxay xoojisay caqiidadiisa, wuxuuna aasaasay Kanu Heart Foundation, oo ah urur u heellan caawinta carruurta yaryar ee Afrikaanka ah ee qaba cilladaha wadnaha.
Sannadkii 1999-kii, safarka Kanu wuxuu u qaaday xeebaha England, halkaas oo uu ku biiray kooxda Premier League ee Arsenal. Mudadii uu la joogay Gunners waxay aragtay inuu noqday taageere jecel, loogu dabaal degay geesiyaashiisii ciyaarta dambe, wuxuuna ku mutaystay naaneyska “super sub.” Waxa uu gacan ka gaystay ku guulaysiga Arsenal ee Premier League iyo FA Cup, isaga oo qayb ka noqday kooxdii aan la guulaysan karin ee aan laga badinin xilli ciyaareedkii 2003–2004.
Kadib wakhtigiisii Arsenal, Kanu wuxuu u soo baxay inuu matalo West Bromwich Albion iyo Portsmouth Premier League. Saameyntiisa iyo saameyntiisa garoonka ayaa sii socotay, isagoo ku dhamaaday guushii FA Cup-ka ee Portsmouth xilli ciyaareedkii 2007–2008, isagoo ku daray koob kale xirfadiisa quruxda badan.
Marka laga soo tago wax ku biirintiisa garoonka, Nwankwo Kanu sidoo kale saameyn weyn ayuu ku yeeshay. Isaga oo ah danjiraha niyad-wanaagga ee UNICEF iyo danjiraha caanka ah ee Afrika ee StarTimes, waxa uu u adeegsadaa barnaamijkiisa si uu ugu doodo xuquuqda carruurta oo uu u dhiirrigeliyo helitaanka dhijitaalka ah ee la xidhiidha waxyaabaha ciyaaraha ee qaaradda oo dhan. Intaa waxaa dheer, lahaanshaha uu leeyahay Kanu Sports TV, oo ah shirkad telefishin isboorti oo internetka ah, ayaa ka tarjumaysa ruuxiisa ganacsi iyo sida ay uga go’an tahay horumarinta isboortiga.
2010, Kanu ayaa macsalaameeyay ciyaaraha caalamiga ah ka dib markii uu 86 kulan u saftay Nigeria una dhaliyay 12 gool. Magaciisu wuxuu weli la mid yahay guusha Super Eagles, iyo maqaamkiisa mid ka mid ah astaamaha kubbadda cagta Nigeria.
Dunida kubbadda cagta waxay dib u xasuusanaysaa safarkii aan caadiga ahayn ee nin ka soo gudbay caqabado, qabsaday Yurub, oo raad lama ilaawaan ah ku reebay ciyaaraha. Dhaxalkiisa halyeyga kubbadda cagta iyo samafale wuxuu sii wadaa inuu dhiirrigeliyo hibo dhallinyaro ah oo aan la tirin karin oo Nigeria ah iyo wixii ka dambeeya.